Λίλιαν Αλεξάκου – GO OUT (6.1.2012)
“Με ενδιαφέρει να βρώ την σταθερή μικρή ουσία, που κρύβεται μέσα μου, η οποία δεν αλλάζει και με ακολουθεί πάντα από παιδί.”
“Το καταστροφικό άγχος φέρνει το τέλος πιο κοντά και το παρατείνει, το ζούμε πριν το ζήσουμε.”
ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΜΠΟΒΙΑΤΣΟΥ OBJECTIVITY έκθεση ζωγραφικής στην Thanassis Frissiras Gallery
-Το «αντικείμενο» σαν θέμα σας απασχολεί από την αρχή της εικαστικής διαδρομής;
Στην πρώτη ατομική μου έκθεση στην Ιταλία, είχα θέμα τον εσωτερικό χώρο όπου υπήρχαν αντικείμενα ως νύξη για ανθρώπινη πράξη, δηλαδή δεν υπήρχε ο άνθρωπος αλλά ο υπαινιγμός του ανθρώπου μέσα στο δωμάτιο Υπήρχε απουσία και έμμεση παρουσία από μια μισάνοιχτη πόρτα ή πιάτα αφημένα στο τραπέζι. Το αντικείμενο κουβαλάει κάτι από τον κάτοχο του. Πόσες φορές λέμε αυτό το αντικείμενο ήταν του τάδε αγαπημένου προσώπου και το φυλάμε, επειδή μας μεταφέρει τις μνήμες αυτού του ανθρώπου;
Στην δεύτερη ατομική μου εστίασα πάλι στην έμμεση παρουσία μέσα από την αντανάκλαση στο αντικείμενο. Η Τρίτη ήταν πορτρέτα μικρών αντικειμένων, μικρές νεκρές φύσεις όπου μέσα φαινόταν η αντανάκλαση του προσώπου.
-Η έκθεση Objectivity είναι η δεύτερη ατομική στην Thanassis-Frissiras Gallery;
Το 2008 εδώ στην « Thanassis Frissiras Gallery » έδωσα έμφαση στην αντανάκλαση, κάνοντας την τρισδιάστατη. Υπήρχαν τσαλακωμένες μεταλλικές επιφάνειες οι οποίες καθρέπτιζαν απόλυτα και πάνω τους αποτύπωνα την φευγαλέα εικόνα του θεατή. Την σταμάτησα χρονικά, της έδωσα όγκο, η μορφή κοιτούσε το είδωλο της και διπλασιαζόταν. Ο θεατής της έκθεσης μπορούσε να συνομιλήσει, να γίνει και αυτός είδωλο. Τότε δεν υπήρχαν αυτό-προσωπογραφίες, ήταν άλλα πρόσωπα.
Και τώρα στην έκθεση Objectivity έχουμε συνομιλία με την αντανάκλαση του πραγματικού προσώπου που κοιτάζεται και είναι ο ίδιος ο καλλιτέχνης. Για πρώτη φορά επέλεξα ως υλικό το γυαλί για τις αντανακλάσεις πάνω σε τζάμι βιτρίνας ή αυτοκινήτου αλλά και σε γυάλινα χρηστικά αντικείμενα. Το γυαλί δίνει την έννοια του εύθραυστου της ανθρώπινης φύσης, της μνήμης και της ανθρώπινης ύπαρξης γενικά η οποία είναι πεπερασμένη.
-Οι αυτοπροσωπογραφίες με τα είδωλα τους συμβολίζουν την ανάγκη για εσωτερική μελέτη του εαυτού μας;
Δεν μπορούμε να έρθουμε αντιμέτωποι με τον εαυτό μας άμεσα, ούτε να τον κοιτάξουμε, πάντα μιλάμε μέσα από τους άλλους ή με τον καθρέφτη μας. Δεν μπορούμε να υπάρξουμε χωρίς αυτή την διαμεσολάβηση, γι αυτό η αντανάκλαση είναι ένας τρόπος να επιβεβαιώσουμε την υπαρξη μας, να δούμε ότι όντως υπάρχουμε, είμαστε εδώ σωματικά, ψυχικά, συναισθηματικά. Επίσης γινόμαστε διαφορετικοί σε μια συγκεκριμένη κατάσταση συναισθηματική ή πολιτισμική ή κοινωνική. Ό χρόνος, οι καταστάσεις που βιώνουμε, οι άνθρωποι που συναναστρεφόμαστε, ο προσωπικός μας οικείος χώρος που ζούμε, όλα μας επηρεάζουν, μας αλλοιώνουν επειδή αντανακλούν επάνω μας.
Συγκρίνω την πραγματικότητα με την ψευδαίσθηση γι αυτό ο ρεαλισμός πρέπει να είναι απόλυτος και σωστά επεξεργασμένος, για να δείξω την σχέση του πραγματικού προσώπου με το είδωλο του μέσα στο αντικείμενο ή στην βιτρίνα. Καθημερινά, μάς γίνεται ένας βομβαρδισμός με εικόνες από τα μέσα, από παντού και δεν ξέρουμε ποιοι είμαστε και ποιοι δεν είμαστε. Θέτω τα ερωτήματα, το πραγματικό βρίσκεται έξω ή μέσα στο αντικείμενο? Ποια είναι η πραγματικότητα και ποια η ψευδαίσθηση?
Πρέπει να γνωρίσουμε τον εαυτό μας, να του δώσουμε φώς, να διεισδύσουμε βαθειά για να δούμε, τι είναι αυτό που νομίζουμε ότι είμαστε; Είναι όντως η δική μας φύση ή είναι επιρροές; Με ενδιαφέρει να βρώ αυτή τη σταθερή μικρή ουσία, που κρύβεται μέσα μου, η οποία δεν αλλάζει και με ακολουθεί πάντα από παιδί.
-Η δημιουργικότητα και διορατικότητα περιορίζονται από το φύλο και τον χαρακτήρα;
Με απασχολεί η σχέση μας με τον εαυτό μας, που κάθε φορά αλλάζει. παραμένοντας όμως σε βασικά όρια, τα οποία δεν μπορούμε να υπερβούμε. Η οπτική μας είναι κλεισμένη μέσα στην δική μας εμπειρία. Κινούμαστε γύρω από τον εαυτό μας, δεν μπορούμε να ξεφύγουμε, να σκεφτούμε το διαφορετικό, αυτό που δεν έχουμε βιώσει. Μόνον μεσα απο βιβλία ή ταινίες άλλων ανθρώπων, άλλων εποχών και διαφορετικών κοινωνικών συνθηκών, μπορούμε να φανταστούμε το διαφορετικό.
-Μπορούμε να χαρακτηρίσουμε «γυναικεία» τα έργα σας;
Δεν είναι αυστηρά συνειδητή επιλογή μου, το να μιλήσω για την γυναικεία δημιουργικότητα ή φύση ή ζωή, αλλά προκύπτει αναγκαστικά από το ότι είμαι γυναίκα και ασχολούμαι με αυτά τα αντικείμενα στο χώρο που κινούμαι. Με ενδιαφέρει γενικά ο άνθρωπος και κάποια περίεργη υπαρξιακή κατάσταση που βρίσκεται κάποια στιγμή της καθημερινότητας του. Αυτή την στιγμή θέλω να αφουγκραστώ, να σταματήσω εκεί τον χρόνο και να την αποτυπώσω.
-Η συναισθηματική μνήμη ζητάει την εικόνα της για να εκφραστεί γι αυτό φωτογραφίζουμε;
Ανέκαθεν είχε ο άνθρωπος, την ανάγκη να κάνει αιώνιες τις στιγμές του, γιατί η μνήμη υπάρχει αλλά είναι εύθραυστη, ανα πάσα στιγμή μπορεί να την χάσουμε. Νομίζουμε ότι θυμόμαστε μια συγκεκριμένη στιγμή αλλά δεν την θυμόμαστε αληθινά. Αν σε μια συζήτηση κάποιων ανθρώπων, τους ρωτήσουμε τι είπατε, ανάλογα πόσα άτομα είναι 4 ή 5 ,θα μας πουν πέντε διαφορετικές ιστορίες. Αρα όντως υπάρχει ανάγκη καταγραφής των στιγμών μας. Αυτό πριν την ανακάλυψη της φωτογραφίας, παλαιότερα γινόταν με την ζωγραφική. Σήμερα ειδικά με τις ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές είναι εύκολο ο άνθρωπος να αποτυπώσει τις στιγμές και να τις κρατήσει αιώνια. Είναι παρα πολύ σημαντικό που ο μέσος άνθρωπος μπόρεσε να γίνει μικρός δημιουργός. Όμως με την ζωγραφική, γίνεται κάτι μαγικό, ξεπερνάμε την απλή αποτύπωση της στιγμής, το ψυχρό φίλτρο της επιφάνειας και βγαίνει έξω η ενέργεια και η ψυχική κατάσταση.
-Οι αυτοπροσωπογραφίες υποδηλώνουν και Ναρκισισμό;
Δεν είναι αυτός ο σκοπός μου αλλά ενδεχομένως να υπάρχει Ναρκιστική σχέση όλων των καλλιτεχνών με τον εαυτό τους , εφ’οσον ασχολείσαι και αναλύεις τον κόσμο μέσα από σένα, εσύ είσαι το φίλτρο . Αλλωστε και ο Νάρκισσος ο ίδιος μπορεί να μην μαγεύτηκε από την ομορφιά του αλλά από την ανθρώπινη υπόσταση και τις δυνατότητες της.
-Σας ενδιαφέρει να αποτυπώσετε εικαστικά την δυστυχία;
Με απασχολεί γιατί όλοι έχουμε ζήσει στιγμές απόλυτης δυστυχίας και απόλυτης ευτυχίας. Είναι επιλογή μου όμως να μην εστιάσω στις άσχημες στιγμές, δεν θέλω να εστιάσω στον θάνατο, στην τρέλλα, στην κατάθλιψη, στην μιζέρια, στην απόλυτη φτώχεια. Αυτά τα βιώνουμε ούτως ή άλλως, από ορισμένα δεν μπορούμε να ξεφύγουμε με τίποτα και υποφέρουμε. Για ποιο λόγο πρέπει ένας καλλιτέχνης να μεταφέρει κάτι που θα ζήσεις ,θέλεις δεν θέλεις , που προφανώς δεν θέλεις. Αυτό το καταστροφικό άγχος φέρνει το τέλος πιο κοντά και το παρατείνει, το ζούμε πριν το ζήσουμε.
-Το έργο ολοκληρώνεται από την στιγμή που εκτίθεται;
Το έργο ξεκινάει την ύπαρξη του από την στιγμή που το εκθέτεις και φεύγει τελείως από σένα. Παύει να είναι δικό σου δημιούργημα, ξεκινάει τον δρόμο του, το αυτόνομο ταξίδι του. Κάθε επισκέπτης που έρχεται το οικειοποιείται, αφήνει κάτι πάνω στο έργο, το δικό του βλέμμα. Σχετίζεται με την αντανάκλαση του θεατή πάνω στο αντικείμενο, το έργο λειτουργεί μέσα από το βλέμμα του θεατή, παρότι και ο καλλιτέχνης όταν δημιουργεί είναι θεατής.
-Η γκαλερί είναι ένας ήσυχος χώρος που εξελίσσει την αισθητική και την ευαισθησία;
Και αυτός είναι ένας από τους σκοπούς της τέχνης. Η γκαλερί είναι ένας χώρος που μπορείς να αφουγκραστείς τον εαυτό σου και τον άλλον, να επικοινωνήσεις. Εξελίσεσαι επειδή βλέπεις κάτι που δεν το είχες σκεφτεί από μόνος σου, αυτό συμβαίνει και σε μένα με έργα συναδέλφων. Χαίρομαι πραγματικά όταν ανακαλύπτω μια άλλη διάσταση την οποία δεν είχα σκεφτεί.
-Ζείτε στα Χανιά, γιατί φύγατε από την Αθήνα;
Είμαι η μισή Κρητικιά Ρεθυμνιώτισα αλλά μεγάλωσα στα Χανιά. Τελειώνοντας το σχολείο πήγα στην Ρώμη, σπούδασα στην Σχολή Καλών Τεχνών τέσσερα χρόνια και γύρισα για να ζήσω στην Αθήνα μόνιμα, αλλά λόγω συνθηκών επέστρεψα στην Κρήτη. Μου αρέσει πάρα πολύ η Αθήνα δεν θεωρώ ότι έφυγα, διατηρώ τις επαφές μου, τους φίλους μου, το εργαστήριο μου εδώ. Όμως νομίζω ότι και η επαρχία αξίζει να αποκτήσει ζωή. Δεν συμφωνώ να έρθουμε όλοι στην Αθήνα.