Το βλέμμα του δημιουργού | Ήρα Παπαποστόλου

Η παρουσία της Λαμπρινής Μποβιάτσου μέσα στα έργα της αποτελεί το κυρίαρχο στοιχείο της ζωγραφικής της. Αυτή η ανάγκη αυτοένταξης μετατρέπει τη ζωγραφική της σε μια ζωγραφική πολύ εσωτερική και προσωπική που δημιουργεί στο θεατή ερωτήματα για το ρόλο του καλλιτέχνη μέσα στην ιστορία της τέχνης καθώς και για τον πιθανό ναρκισσισμό του. Σε αναζήτηση της προσωπικής της ταυτότητας, η ζωγράφος βάζει πολλές φορές το θεατή να ταυτιστεί με το δικό της πρόσωπο και άρα να αναζητήσει και ο ίδιος τη δική του ταυτότητα – μια ταυτότητα ψυχολογική, ιδεολογική, που άλλες φορές αναζητά την αλήθεια που είναι κρυμμένη πίσω από τις μάσκες και άλλες φορές περιγράφει τις μάσκες αυτές. Τα ζωγραφισμένα αντικείμενα μοιάζουν να χρησιμεύουν στη ζωγράφο μόνο σαν καθρέφτες μέσα στους οποίους έχει ανάγκη να δει το πρόσωπό της. Όταν ζωγραφίζει τα πορτρέτα της δεν θέλει μόνο να παρουσιάσει τον καθρέφτη της ψυχής της ψάχνοντας την αληθινή της εικόνα έτσι όπως αυτή παρουσιάζεται μέσα από τα δικά της μάτια. Θέλει να παρουσιάσει και την ψεύτικη, διαστρεβλωμένη εικόνα της. Οι διαφορετικές εκφράσεις που μπορεί να πάρει το πρόσωπο, τα ίχνη από ένα χαμόγελο, τα σημάδια της θλίψης, το ψυχρό της είδωλο στον καθρέφτη, είναι εκεί για να εκφράσουν πότε μια αλήθεια και πότε ένα ψέμα. Πολλές φορές πρόκειται για μια επιμονή στην ομφαλοσκόπηση και για μια συνεχή θέληση ελέγχου της μορφής. Σημαντικό ρόλο στη ζωγραφική της παίζει η όραση. Το βλέμμα της, έντονο, παρατηρεί τον εαυτό της και τον κόσμο, σε μια προσπάθεια αποτύπωσης της πραγματικής αλλά και πλασματικής της ταυτότητας. Ο θεατής βλέπει με τα μάτια της ίδιας την δική της πραγματικότητα που καθρεφτίζεται σε αντικείμενα, σκεύη, τζάμια ή στην οθόνη κάποιου υπολογιστή. Η όραση αποκτά στο έργο της τον ιερό της χαρακτήρα. Ο Θεός-Δημιουργός-Καλλιτέχνης παρατηρεί τον άνθρωπο που ο ίδιος έχει δημιουργήσει. Η ζωγράφος, μέσω της απεικόνισης του ματιού, επαναφέρει την αντίληψη της ιερότητας της τέχνης. Το μάτι του καλλιτέχνη μετατρέπεται στο μάτι του Δημιουργού που παρατηρεί το μυστήριο του σύμπαντος σε μια προσπάθεια εύρεσης του εαυτού και του Μεγάλου Όντος που βλέπει τα πάντα. Είδωλο. Μια ακόμη λέξη που χαρακτηρίζει τη δουλειά της. Στην καθημερινή ζωή, ονομάζεται η αντανάκλαση ενός αντικειμένου ενώ, σύμφωνα με τις διάφορες θρησκείες, πρόκειται για το αντικείμενο λατρείας που απεικονίζει κάποια θεότητα. Κι εδώ, λοιπόν, η ζωγράφος απεικονίζεται σε διάφορα αντικείμενα με την ιδιότητά της της δημιουργού – της αγίας, της θεότητας -, επαναφέροντας στο σήμερα την έννοια της πνευματικής λατρείας.

Η ίδια λέει: “Η αναζήτηση του εαυτού μέσα από την αντανάκλαση γεννά το ερώτημα του κατά πόσο είναι δυνατό να γνωρίσουμε πραγματικά τον εαυτό μας, βλέποντάς τον αντικειμενικά, ανεπηρέαστοι από τους διάφορους παραμορφωτικούς καθρέπτες της πραγματικότητας. Έχοντας ως δεδομένο το ότι μόνο μέσα από την αντανάκλαση στο άλλο ή στον άλλο, μπορούμε να κοιτάξουμε, έμμεσα πάντα, εμάς, συμπεραίνουμε ότι με τον ίδιο τρόπο που η μορφή μας διαφοροποιείται ανάλογα με τα αντικείμενα μέσα στα οποία καθρεπτίζεται, αλλάζει, πολλές φορές διαστρεβλώνεται ανάλογα με την συνθήκη μέσα στην οποία βρισκόμαστε: κοινωνικό-πολιτική, οικονομική, αλλά κυρίως διαπροσωπική. Την ίδια στιγμή, στα μεταλλικά ζωγραφισμένα αντικείμενα, πραγματοποιείται η εισχώρηση του θεατή μέσα στο έργο, καθώς, εν αγνοία του αρχικά, συνειδητά στη συνέχεια, επεμβαίνει στο έργο τέχνης αντανακλώμενος σε αυτό. Διαφαίνεται η κυκλική σχέση μεταξύ καλλιτέχνη-θεατή-έργου τέχνης-καλλιτέχνη, σχέση ενεργητική και υπαρκτή στην πράξη της δημιουργίας. Όπου τελικά είναι και το ζητούμενο” .

Ήρα Παπαποστόλου Κριτικός & Ιστορικός Τέχνης